Περί Συμποσίων στην Αθήνα

Στο βιβλίο του «Περί Συμποσίων στην Αθήνα» ο Πούμπλιος Ακούλιος, Ρωμαίος ιστορικός, ταξιδευτής, κριτικός καπηλειών και Influencer, γράφει χαρακτηριστικά.

“Οι Αθηναίοι ταλαιπωρούνται έντονα κάθε χρόνο από τη ζέστη. Η πόλη είναι έρημη από μεγάλα δέντρα σαν αυτά που συναντάμε στην Εμίλια. Το νερό είναι ανεπαρκές και για αυτό, όσοι Αθηναίοι έχουν τη δυνατότητα, αναζητούν δροσιά στους κοντινούς δήμους της Αττικής ή σε νησιά της Αθηναϊκής Συμμαχίας. Πίσω μένουν μόνο όσοι έχουν σοβαρά δημόσια λειτουργήματα να επιτελέσουν, οι τεχνίτες που δεν μπορούν να σβήσουν τα καμίνια τους και οι δούλοι.

Μπορεί βέβαια να μένουν πίσω επιφανείς πολίτες, αυτό όμως δε σημαίνει ότι οι μέρες τους – και κυρίως οι νύχτες τους- περιστρέφονται γύρω από την εκκλησία του Δήμου μόνο. Τα συμπόσια είναι μια απαραίτητη τελετουργία της ζωής τους. Συχνά, ξεκινούν πριν την δύση του ήλιου και τελειώνουν λίγο πριν σβήσουν τα τελευταία δημόσια καντήλια της κεντρικής οδού.

Μια αγαπημένη συνήθεια των συμποσιαστών αυτή την εποχή είναι η έναρξη της βραδιάς με μια σπονδή στην εισαγόμενη θεότητα της Σαμπανιέ. Η θεότητα είναι προστάτιδα των φυσαλίδων και η λατρεία της προέρχεται από τις περιοχές των Γαλατών, ανατολικά του Ρήνου.

Ένα αγαπημένο παιχνίδι στις βραδιές των συμποσίων είναι η δοκιμή των κρασιών που καταφθάνουν στην Αθήνα από κάθε γωνιά της Αυτοκρατορίας. Μπορεί η πόλη του Περικλή και του Πλάτωνα να μην είναι πλέον το κέντρο του κόσμου, όμως σε αυτή βρίσκει κανείς φίνα κρασιά από την Ιβηρική, την Γαλατία, τις παλαιές ελληνικές αποικίες της Μασσαλίας και της Νίκαιας, από την Σικελία, ακόμη και από το Λάτιο, την Ίστια και την Κισάλπινη Γαλατία. Τα κρασιά αυτά, τα σερβίρουν μια ειδική κατηγορία απελεύθερων δούλων, οι επονομαζόμενοι οινοχόοι, σε ειδικούς κρατήρες που αποκρύπτουν τον διάκοσμο των αμφορέων, ώστε οι συνδαιτημόνες να μην μπορούν να αναγνωρίσουν την προέλευση παρά μόνο μέσω της δοκιμής.

Τα συμπόσια έχουν συχνά περίτεχνα εδέσματα που μαρτυρούν τον παγκόσμιο χαρακτήρα της πόλης. Μάγειρες από κάθε πλευρά της Μεσογείου, από την ανατολή, από τις κέλτικες χώρες και την Αίγυπτο, έχουν περάσει από την πόλη και έχουν αφήσει το σημάδι τους στην κουζίνα της. Ιδιαίτερη προτίμηση δείχνουν οι Αθηναίοι στην κατανάλωση ωμών ψαρικών που άλλες φορές έρχονται από ψαράδες της πειραϊκής ακτής αλλά σε σπάνιες περιπτώσεις για πιο περίτεχνες παρασκευές, τα ψάρια έρχονται από την μακρινή Αιξωνή.

Μια ακόμη συνήθεια των Αθηναίων ήταν συλλογή χιονιού από τα τριγύρω βουνά και ο αρωματισμός του με χυμούς από τα φημισμένα εσπεριδοειδή της Αττικής και τα ξακουστά πεπόνια από το Άργος, που έρχονται στην πόλη και αποτελούν σπουδαία πηγή πλούτου για την πόλη της Πελοποννήσου που τα παράγει.

Οι βραδιές συχνά κλείνουν με την αποτύπωση των μορφών των παραβρισκόμενων πάνω σε μελανόμορφα αγγεία. Τα αγγεία αυτά, οι περήφανοι συνδαιτημόνες τα εναποθέτουν την επόμενη μέρα στην αγορά. Ανάλογα με τον πλούτο του τραπεζιού, την ποικιλία των κρασιών και την δημοφιλία των προσώπων που επιδεικνύουν, οι πολίτες που περνούν από δίπλα τους, αποφασίζουν αν θα ρίξουν μέσα τους ένα βότσαλο. Έτσι, συχνά υπάρχουν αγγεία που συγκεντρώνουν περισσότερα βότσαλα απ’ όσες ψήφους θα μάζευε ένας στρατηγός ή ένας καλλιτέχνης. Κανείς δεν έχει κερδίσει κάτι από αυτή την ψηφοφορία, χωρίς αυτό να σημαίνει πως οι διαγωνιζόμενοι δείχνουν να πτοούνται. O tempora, o mores.”

Στις τοιχογραφίες που βρέθηκαν κατά την ανασκαφή Ρωμαϊκού ρετιρέ στην περιοχή της σημερινής Κυψέλης βλέπουμε γνωστούς οινόφιλους Αθηναίους της εποχής να απολαμβάνουν κρασί και εδέσματα σε φημισμένο καπηλειό της πόλης.