Ρώμη – Όπου σε πάνε οι δρόμοι…

Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στον Οινοχόο της Καθημερινής στις 02/06/2019.

Πολλοί την έχουμε ήδη επισκεφθεί μια φορά στα παιδικά μας χρόνια. Τι εννοείς; Εσείς δεν πήγατε ποτέ Πάτρα-Ανκόνα με τα θηριώδη τότε ferry boats με τη disco και το casino και μετά dolce vita (δηλαδή camping) με γονείς, δυο μικρά παιδιά, τη γιαγιά, τον παπαγάλο και όποιος αντέξει; Μόνο εγώ;

Ας ευχαριστήσω, λοιπόν, τους γονείς μου που μας έδειξαν το δρόμο και μας άνοιξαν τα μάτια προς τας Ευρώπας ώστε σήμερα να έχουμε ταξιδιωτικό πλεονέκτημα λόγω εμπειρίας από τα μικράτα μας.

Η Ρώμη είναι μια πρόκληση για εμάς τους Έλληνες για πολλούς λόγους. Οι πιο σημαντικοί είναι ο εξής ένας. Θεωρούμε τη Ρώμη εύκολη ως κοντινό προορισμό και συχνά την αμελούμε. Και την παραμελούμε. Εξ ιδίας πείρας ομιλώ. Πάντα ζούμε και μετά γράφουμε.

Πήγα παιδί και επανέλαβα την επίσκεψη τριάντα χρόνια μετά. Μην τολμήσεις να κάνεις υπολογισμούς για την ηλικία μου. Άκομψο.

Το βασικό προαπαιτούμενο για την Ιταλία και δη για την πρωτεύουσά της είναι να μην ξεχνάς το μεγάλο σου χαμόγελο και το ‘μποντζόρνο!κομεστάι;μπένε!’ με μία ανάσα ή με δύο. Δεν παίζει ρόλο. Τότε ο Ιταλός θα σου χαμογελάσει και πιθανότατα θα σε βομβαρδίσει με μια τραγουδιστή συγχορδία λέξεων που δε θα καταλάβεις. Αλλά να είσαι σίγουρος ότι όλα θα πάνε καλά στο τέλος.

Οι Ρωμαίοι είναι ευγενείς και φιλόξενοι. Επίσης γνωρίζουν ότι βασίζονται εν πολλοίς στον τουρισμό και φέρονται αναλόγως. Εκτός κι αν πέσεις πάνω στο μπαρμπα-Τζάκομο, που πιστεύει ότι η γη είναι ευθεία και ότι όλοι οι τουρίστες καταστρέφουν τις ρίζες του ιταλικού πολιτισμού. Η πόλη είναι πανέμορφη, υπέροχο αμάλγαμα βαριάς ιστορίας και φωνακλάδικης καθημερινότητας. Ειδικά όταν τη λούζει ο ήλιος, τότε είναι ποίημα.

Μην πας στη Ρώμη πιστεύοντας ότι θα τρως πίτσα και πάστα επί τρεις μέρες. Εκτός κι αν μπορείς φυσικά. Αλλά έχε κατά νου ότι θα εκπλαγείς με όσα νόμιζες ότι ήξερες και όσα θα μάθεις εκεί. Γιατί σίγουρα θα συναντηθείς με το προϊστορικό θηρίο, που λέγεται pizza romana και καμία ομοιότητα δε φέρει προς την πασίγνωστη εξαδέλφη pizza napoletana. Είναι στρουμπουλή και σκερτσόζα, με πλούτο υλικών που η κλασική margherita από τη Νάπολη δε θα καταδεχόταν. Μη σταθείς με βλέμμα απλανές μπροστά στον υπάλληλο που θα σε κοιτά με το μαχαίρι στο χέρι, πρέπει να του υποδείξεις πόσο μεγάλο θέλεις το κομμάτι σου στην pizza al taglio (με το βάρος, βλέπεις). Μη διστάσεις στιγμή, μπορεί να χάσεις το τελευταίο κομμάτι από την πίτσα με αγκινάρα.  Άλλη μια νέα είσοδος στο λεξιλόγιο των απανταxού πιτσολάγνων θα είναι η pizza bianca, focaccia ανοιγμένη στη μέση με φέτες αέρινης μορταδέλας. Στη νέα ελληνική γλώσσα αυτό λέγεται sandwich. 

Για πάστα δε θα σας πω πολλά, εξάλλου τις καλύτερες ρουστίκ μακαρονάδες τις έφαγα στη Σικελία. Ψέματα να πω; Έχω περιλάβει ό,τι αγάπησα στις προτάσεις μου. 

Βόλτα λοιπόν, η Ρώμη είναι ιδανική για περπάτημα και χάζι. Ας μην παρασυρθείς από τα αξιοθέατα, διάλεξε δύο και άφησε τα υπόλοιπα για την επόμενη φορά. Ναι, θα υπάρξει επόμενη φορά, χωρίς αμφιβολία. Είναι μια πόλη που της αξίζει χρόνος στα σοκάκια, στο ποτάμι, στις γέφυρες, στις τρατορίες, με τουριστικό οδηγό ή χωρίς. Βάδισε με γνώμονα το ένστικτο, τις προτάσεις των φίλων σου ή τη μυρωδιά, όπως κάνω εγώ. Με ένα trapizzinoστο χέρι κατά προτίμηση. 

Δεν έχω αναφέρει ακόμα το κρασί, το ξέρω, γιατί είναι παντού. Οι Ιταλοί αγαπούν το κρασί στην καθημερινότητά τους. Μια διαφορετική συνήθειά τους, που αποδεικνύει την αδυναμία τους στις απολαύσεις είναι το aperitivo. Πριν το δείπνο (7-9μμ) μπορείς να πιεις στα μπαρ και στα καφέ, παντού σχεδόν, κρασί ή προσέκο ή και κοκτέιλ με υπέροχα αλμυρά εδέσματα που προσφέρονται δωρεάν από την εκάστοτε επιχείρηση ως συνοδευτικά. Οι επιλογές στο κρασί στο ποτήρι είναι συνήθως πολλές και κατά κόρον ιταλικές, με δυνατότητα να επιλέξεις εξαιρετικά κρασιά σε καλές τιμές. Η Ιταλία παράγει κρασιά πολλών ταχυτήτων για μύστες και πρωτάρηδες. Αν τώρα μπαίνεις στον κόσμο του ιταλικού κρασιού, διάλεξε χωρίς δισταγμό ένα ποτήρι ξηρό τραγανό Frascati, πόνημα της περιοχής του Lazio ή ένα ποτήρι ζουμερό φρουτώδες Sangiovese από την Τοσκάνη.

  • Roscioli Salumeria στο Campo de Fiori για υπέροχες επιλογές σε πάστα, οι προτάσεις τυριών-αλλαντικών του καταλόγου είναι ποιήματα γεύσης
  • Roscioli Antico Forno για ψωμί, γλυκά και πίτσα τομάτα-μοτσαρέλα (ναι, ναι!) ή πατάτα-κρεμμύδι (και πάλι ναι!) στο χέρι

  • Enoteca Il Piccolo στα πέριξ της Piazza Navona για κρασί και τσίμπημα είτε μέσα είτε έξω στο πλακόστρωτο στη λιακάδα.
  • Mimì e Cocò, μια μικροσκοπική trattoria, εντός για φαγητό και κρασί σε εξίσου μικροσκοπικά τραπέζια ή ποτά στα όρθια στον πεζόδρομο.

  • Litro στο Monteverde, wine bar για τους λάτρεις των φυσικών-βιοδυναμικών κρασιών και των εξαιρετικών αχνιστών μυδιών.
  • Pizzarium Bonci πίσω απ’το Βατικανό, για πίτσα που δε θα ξεχάσεις και artisanal μπύρες, πήγαινε νηστικός και αποφασισμένος, θα έχει αναμονή με νουμεράκι στο χέρι
  • Sant’Eustachio για cappuccino περιωπής με έξτρα χρέωση αν καθίσεις στο τραπέζι, για μένα επίσκεψη τιμής μιας και εκεί είχα πιει καφέ πρώτη φορά στη ζωή μου
  • Giolitti κοντά στο Πάνθεον για gelato σε ποικιλία αναρίθμητη και γεύσεις που δε φαντάζεσαι
  • Freni e Frizione στο Trastevere για ωραία ποτά με εντυπωσιακό aperitivo σερβιρισμένο σε μεγάλη τραπεζαρία με αφθονία
  • La Prosciuterria επίσης στο Trastevere, για κρασί και απίθανα στην εμφάνιση και στη νοστιμιά πλατώ τυριών-αλλαντικών 

  • Terraza Borromini στον τελευταίο όροφο του ξενοδοχείου, για θέα αφ’υψηλού με ποτά πολυτελείας και αντίστοιχες τιμές
Η θέα από την Terraza Borromini
  • All’Oro για εκείνο το τραπέζι της επετείου, που δεν έγινε, εξαιρετικό εστιατόριο υψηλής ποιότητας και αισθητικής.

Έχω τόσες κι άλλες τόσες συμβουλές, αν χρειάζεσαι. Σίγουρα μην ξεχάσεις τα άνετα παπούτσια περπατήματος. Γι’ αυτά όμως δεν έχω συμβουλή. Εγώ φορούσα τακούνια. Μη μου πεις ότι εξεπλάγης. Σήμερα γνωριστήκαμε;