Η Χαλκιδική με τα καλλίγραμμα και ποθητά της πόδια είναι και ήταν πάντα το υπέροχο εξοχικό της Θεσσαλονίκης και των ευρύτερων περιχώρων, για να μην πω των Βαλκανίων. Για εμάς τους Νότιους, καταυλακιώτες, ήταν συνώνυμη με τις εξωτικές χρυσές παραλίες στις φωτογραφίες αλλά πάντα πολύ μακριά για διακοπές. Αφού γνώρισα το Μάκη, εδώ και πολλά, μα πάρα πολλά χρόνια, κάναμε κάποιες όμορφες καλοκαιρινές εκδρομές για να δω επιτέλους τη διαφορά της καυτής άμμου από το καυτό βότσαλο των δικών μου πατρίων εδαφών. Και τότε έμεινα αναποφάσιστη. Μου αρέσει η Χαλκιδική ή δε μου αρέσει τελικά; Ένας πανέμορφος τόπος, που έχει όμως υποστεί τεράστια κακοποίηση.
Μέχρι πριν ένα μήνα, που είχαμε την ευκαιρία για εναλλακτική εξερεύνηση. Μη μου πεις ότι δε μπορείς να με φανταστείς με αθλητικά παπούτσια, χακί σορτς και καπέλο σαφάρι; Αν η απάντησή σου είναι ‘αποκλείεται’, προκρίνεσαι στον επόμενο γύρο. Με ξέρεις πολύ καλά. Και ναι, δεν ήταν τέτοια εξερεύνηση. Ήταν μια τετραήμερη εκδρομή – ευγενική πρόσκληση από το Επιμελητήριο Χαλκιδικής στα πλαίσια της δράσης Taste Halkidiki. Ήταν η πενθήμερη που δεν έκανα ποτέ στην Τρίτη Λυκείου (γιατί διάβαζα, ουδέν σχόλιον) και αυτή τη φορά απευθυνόταν μόνο σε ενηλίκους. Η πρόσκληση στόχευσε σε ανθρώπους σαν εμάς, τρελούς με τη γαστρονομία κατά κύριο λόγο και οι περισσότεροι επαγγελματίες γραφιάδες. Και η μικρή αυτή παρέα με ανθρώπους τόσο από την Αθήνα όσο και από τη Θεσσαλονίκη έδεσε εύκολα και όμορφα με γνώμονα τα κοινά μας πάθη αλλά και μερικά νέα που ανακαλύψαμε στην πορεία.
Η ραχοκοκκαλιά της γαστρο-οινο-ζυθο-φιλικής εκδρομής στήθηκε πάνω στην άγνωστη παράδοση και τα τοπικά προϊόντα ολόκληρης της Χαλκιδικής. Πρώτα απ’ όλα και πάνω απ’ όλα όμως έρχονται στο μυαλό οι άνθρωποι, που γνωρίσαμε, οι παραγωγοί. Νέοι οι πιότεροι στην ηλικία, παθιασμένοι με τον τόπο, ρομαντικοί και συγχρόνως, διαβασμένοι και δοσμένοι ολοκληρωτικά στο δικό τους προϊόν αλλά και στο μέλλον της αγαπημένης τους μικρής πατρίδας. Η εκδρομή ήταν μια ατελείωτη αλυσίδα νοστιμιάς και απόλαυσης. Από την πρώτη στάση κάθε μέρας ως την τελευταία γυρίσαμε τον τόπο τρώγοντας και πίνοντας, μαθαίνοντας για τις πρακτικές των παππούδων αλλά και για την ορθή εκμετάλλευση της γης σήμερα, ακούγοντας ιστορίες και όνειρα. Ενθουσιαστήκαμε με τη δυναμική των ανθρώπων, με το μεράκι και την αφοσίωση. Εκείνοι μας παρέσυραν να αγαπήσουμε τη Χαλκιδική, που δεν ξέραμε, ιδίως εμείς οι Αθηναίοι, μέσα από τα μάτια τους.
Μη μου ζητήσετε να ξεχωρίσω, αρνούμαι. Από τα φοβερά μέλια (μια σουσούρα, μα τι σουσούρα! – το ντόπιο ερεικόμελο) της οικογένειας Γεωργάκα στην Αρναία ως την αξέχαστη εμπειρία του ‘μελισσοκόμου για μια μέρα’ που μας προσέφεραν οι Passion Honey στην Απολυμένη Πέτρα, μες στη σπάνια ομορφιά των δασών του Χολομώντα. Από τις πεντανόστιμες αμπελοκορφές και τα ντολμαδάκια της οικογένειας Καζάκη ως τις απίθανες τιτανοτεράστιες ελιές του Παναγιώτη Χλιάπα και τις μπύρες Valtinger από τη …Βάλτα του Θανάση Μισάλτη. Από το υπερσύγχρονο τυροκομείο Σταθώρη, που με άφησε κυριολεκτικά άφωνη με τα ασύλληπτα κατσικίσια τυριά του, άφωνη κυρίως γιατί δε σταμάτησα να μασουλάω. Κύριε Σταθώρη μου, ετοιμάστε φορτωτική, ειδικά το Πετρωτό και το Μικρασιάτικο, για την Αθήνα. Αλλά και τις σπουδαίες μπύρες Seven Seals του νεότερου Δημήτρη Σταθώρη, οι οποίες ‘σφράγισαν’ την εμπειρία της δοκιμής των τυριών του πατέρα, με ειδική μνεία στη weiss και στη stout από τις 7 διαφορετικές φιάλες. Μια διαφορετική στάση έγινε στο γυναικείο μοναστήρι Ορμύλιας, μια στάση που δεν ήταν θρησκευτικού αλλά γαστρονομικού χαρακτήρα. Εκεί μας μίλησαν για τη ζωή αλλά κυρίως για το έργο τους οι χρυσοχέρες και επιστημόνισσες μοναχές, οι οποίες περηφανεύονται δικαίως για τα εξαιρετικά τυποποιημένα προϊόντα τους. Δοκιμάσαμε εξαιρετικά λικέρ, αλλά και φοβερές ελιές. Αυτές οι λεμονοσκορδάτες μου έκλεψαν την ψυχή. Αγοράσαμε μαρμελάδες και chutney από κάθε φρούτο και λαχανικό που καλλιεργείται στις εκτάσεις της μονής αλλά και τραχανάδες και ζυμαρικά. Η συσκευασία και το branding υποδειγματικά.
Και λογικώς θα ρωτήσετε, γνωρίζοντας τι αχόρταγο θεριό είμαι, μα καλά μόνο με ελιές τη βγάζατε όλη μέρα; Να διευκρινίσω ότι τρώγαμε ολημερίς. Όμως όντως υπήρξαν τρεις-τέσσερεις σταθμοί που αξίζουν ειδικής αναφοράς. Θα ξεκινήσω από το περίφημο οινομαγειρείο της Μαριγούλας στον Πολύγυρο, που δρέπει δάφνες και χρυσούς σκούφους τα τελευταία χρόνια. Ο αεικίνητος και sui generis Σωκράτης Γιαγτζόγλου, master of everything στο εστιατόριό του μας εξέπληξε με την ανορθολογική πρόσεγγισή του στην παραδοσιακή κουζίνα της Χαλκιδικής με μοντέρνες ωμές παρασκευές στα ολόφρεσκα ψάρια του, με γαλλικές τάρτες και τέλος το φοβερό φιλέτο του ροφού με “ριζότο” λαχανικών, που συνοδεύτηκε περίφημα από το νόστιμο all-around ροζέ της Κλαούντιας Παπαγιάννη.
Βρεθήκαμε στην Ιερισσό, κοντά στο ακρωτήρι της Αθωνικής χερσονήσου, στο Θρόνο του Ξέρξη, στην τοποθεσία όπου ο Πέρσης βασιλιάς φημολογείται ότι έστησε θρονί (καλά, όχι ο ίδιος) για να παρακολουθεί την κατασκευή της διώρυγας που είχε διατάξει. Εκεί λοιπόν βρίσκεται το Domaine Agrovision, το οποίο επιμελήθηκε και την κατασκευή αυτή του ξύλινου θρόνου εξ ολοκλήρου από παροπλισμένα βαρέλια. Ζήσαμε στο έπακρο τη φιλοξενία του Άγγελου Ζαμάνη και της ομάδας του, αν και ο ίδιος δε μπόρεσε να είναι μαζί μας εκείνη τη μέρα. Τον μάλωσα, μην ανησυχείτε. Ένα καυτό μεσημέρι μες τα αμπέλια με ατελείωτη θέα θάλασσα ανοίχθηκαν ομπρέλες και στρώθηκε διονυσιακή φιέστα με τραπέζια γεμάτα με χειροποίητα πλουσιοπάροχα καλούδια και τα κρασιά του κτήματος να μας κάνουν παρέα, με το δροσερό και νόστιμο ροζέ 20 του 2021 από cabernet sauvignon και merlot να κερδίζει το καλοκαιρινό παιχνίδι των εντυπώσεων. Ο ολοστρόγγυλος γευσάτος Ieris Oinos του 2017 από το ίδιο blend (cab sau-merlot) βρέθηκε στη δεύτερη θέση μόνο γιατί κατατροπώθηκε από τη ζέστη.
Ωραία έκπληξη και το στοίχημα του οργανικού λαχανόκηπου της οικογένειας Κρήτου, που επισκεφθήκαμε για να νιώσουμε την ευωδιά των ολόφρεσκων μυρωδικών, λαχανικών και φρούτων, τα οποία καλλιεργούνται με αποκλειστικό προορισμό την κουζίνα της οικογενειακής ταβέρνας, η Πλατεία της Ανθούλας στην όμορφη πλατεία της Κρυοπηγής. Κάτω από το τεράστιο πλατάνι απολαύσαμε από τα άξια χέρια της Ανθούλας παραδοσιακή χαλκιδικιώτικη μαγειρική με τη σπανακόπιτα, τα κολοκυθάκια με κιμά, τις εξαιρετικές χωριάτικες παπαρδέλες με μανιτάρια αλλά και το βοδινό με τις μελιτζάνες να κλέβουν τις καρδιές μας. Ανυπομονούμε να ξαναβρεθούμε στη φιλόξενη γωνιά. Εκεί γνωρίσαμε επιτέλους από κοντά και τον πληθωρικό οινοποιό Γιάννη Τζήκα, ο οποίος ήρθε παρέα με τα κρασιά του αλλά και με τη φωτεινή σύζυγό του Ξανθή, που μας τίμησαν με την παρουσία και την παρέα τους. Κουβεντιάσαμε, γελάσαμε, σχεδιάσαμε οινικά ταξίδια. Το άσβεστο πάθος του Γιάννη και της Ξανθούλας Τζήκα και η αυθεντικότητά τους με εντυπωσίασε. Δυο άνθρωποι που ρίχθηκαν μαζί και με όλη τους την ψυχή στο χορό της αμπελουργίας και της οινοποίησης με μόνο στόχο να δημιουργήσουν κρασιά ελάχιστης παρέμβασης και υψηλής ποιότητας για τα οποία είναι τόσο περήφανοι, για τα οποία μας μιλούσαν με χαμόγελο αληθινό. Ήπιαμε ένα μοσχάτο, διαφορετικό από κάθε μοσχάτο που ξέραμε. Με αρώματα που ισορροπούν και ακολουθούν το γεμάτο του σώμα, χωρίς να κουράζουν με την ένταση τους. Ακολούθησε ένα ροζέ. Ο Γιάννης το λέει ελαφρό κόκκινο. Όχι, δεν έχει σχέση με τα μοδάτα ανοιχτόχρωμα ροζέ. Ένα κρασί που θέλει πιάτα δίπλα του. Ιδανικά τα πιάτα της Ανθούλας. Η μέρα ήταν ζεστή και αρχικά υπήρχε η σκέψη να μη πάμε σε κόκκινα. Έλα όμως που η συζήτηση δεν έλεγε να τελειώσει. Αν δεν ήμασταν δεσμευμένοι από το πρόγραμμα της εκδρομής, ακόμα εκεί θα ήμασταν μιλώντας για κρασιά και πίνοντας το ερυθρό Cabernet Merlot του 2019 που απολαύσαμε δροσερό απ’ το ψυγείο.
Και κλείνουμε τη διήγηση στη θάλασσα και την πανέμορφη χρυσή παραλία της Νικήτης. Εκεί, ένα από τα βράδια, οι αποκαμωμένοι -από το φαγητό, μη μας λυπάστε- συνοδοιπόροι βρήκαν απάγκιο στον Αρσανά, ένα εστιατόριο ξεχωριστό, τόσο για την ποιότητά του τόσο και για τη λίστα του. Και υποκύψαμε όλοι στον πειρασμό. Γιατί όταν καταφθάνουν στο τραπέζι σου η πεντανόστιμη ‘αθηναϊκή’ ψαροσαλάτα, ο αέρινος ταραμάς, ο παστουρμάς μπακαλιάρου, το σουβλάκι θαλασσινών, η τσιπούρα σαβόρο και το φοβερό λαυράκι a le vongole, πώς να αντισταθείς; Άνθρωποι είμαστε, κύριε Πρόεδρε. Σφάλλαμε, δεν κάναμε και έγκλημα, φάγαμε μόνο. Πάλι. Αλλά δε φάγαμε μόνο για να είμαστε ειλικρινείς. Τι θέλει το ψαράκι και τα λογής λογής θαλασσινά για να κάνουν μαγικό ντουέτο; Ελάτε, παιδιά. Εύκολη απάντηση, σας θέλω συγκεντρωμένους. Ένα ασύρτικο θέλουν. Στη Χαλκιδική ήμασταν, μονόδρομος η απάντηση. Άκραθος. Ο Μπάμπης Μπεκρής με την καρδιά περιβόλι, το λαμπερό χαμόγελο και τις φοβερές οινικές και μη ιστορίες ήρθε να μας βρει στον Αρσανά και να περάσει τη βραδιά μαζί μας φέρνοντας μαζί του αυτά τα …παλιόκρασα, που παράγει. Χωρίς να ξέρει ότι ο Μάκης κι εγώ θα ήμασταν εκεί. Του τη φέραμε. Με τον Μπάμπη γνωριζόμαστε ήδη λίγα χρόνια και τη γνώμη μας τη γνωρίζει. Ήταν λοιπόν μια υπέροχη ευκαιρία να τα πούμε και να τα πιούμε παρέα. Το ασύρτικο του Άκραθου είναι ένα ασύρτικο εκτός Σαντορίνης που σφυρίζει. Όλοι οι ομοτράπεζοι συμφώνησαν μαζί μας. Οξύτητα, πετρόλ, βρεγμένη πέτρα, λεμόνια και λεμονανθοί και καταναλώθηκαν φιάλες τόσες ων ουκ έστιν αριθμός. Το ηλιοβασίλεμα ήταν ονειρεμένο, δεν ξέρω γιατί δε χειροκροτά ο κόσμος όπως στη Σαντορίνη.
Η τρελοπαρέα της εκδρομής ήταν ο ένας λόγος για την ασύλληπτη επιτυχία αυτής της εξόρμησης, άγνωστοι που έγιναν φίλοι σχεδόν με το γύρισμα ενός διακόπτη, με ξενύχτια και εκ βαθέων εξομολογήσεις, με bonding πάνω από βαρέλια με ελιές και τραγούδια από τη γαλαρία, με γέλια μέχρι δακρύων, για τα οποία μπορεί και να ευθύνεται κάποια γνωστή σας. Ο άλλος ήταν ο ίδιος ο τόπος. Η Χαλκιδική μας άρεσε, μας ενέπνευσε και μας χόρτασε. Τόσο ώστε να σκεπτόμαστε το επόμενο ταξίδι μας εκεί. Μας έδωσε κι ένα δώρο, ένα πνεύμα κοινότητας, αλληλεγγύης και ομόνοιας ανάμεσα στους ‘επίμονους κηπουρούς’ της. Και μερικά επιπλέον κιλά. Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
Ευχαριστούμε το Επιμελητήριο Χαλκιδικής, τον πρόεδρό του κ. Γιάννη Κουφίδη, τη διοργανώτρια εταιρεία Chef Stories και τις ακούραστες Νανά Ζυγούρα και Σύλβια Κουμεντάκη αλλά και τη φοβερή παρέα που δημιουργήθηκε εν ριπή οφθαλμού.
*Credits για την cover photo στο συνταξιδιώτη, Νίκο Μαστροπαύλο. Σ’ ευχαριστώ πολύ για την υπέροχη φωτογραφία, που μου παραχώρησες, Νίκο.
Leave a comment