Οινοποιείο Βασάλτης – Σαντορίνη

Τα γερμανικά δεν είναι η αγαπημένη μου γλώσσα. Έχουν όμως μια λέξη μοναδική. Fernweh. H αίσθηση πως σου λείπει ένα μέρος που δεν έχεις επισκεφτεί ποτέ και ίσως ποτέ δε θα καταφέρεις να επισκεφτείς. Αυτό ακριβώς ήταν το αίσθημα που ένιωθα για τον Βασάλτη. Το οινοποιείο από τη Σαντορίνη που έκλεψε την καρδιά μου από την πρώτη δοκιμή. Ευτυχώς πλέον δε νιώθω fernweh αλλά νόστο και μπορώ με βεβαιότητα να πω πως πλέον η Σαντορίνη έγινε το υιοθετημένο μου χωριό και ο Βασάλτης το μέρος στο οποίο θέλω πάντα να επιστρέφω.

Κεφάλαιο 1^ο – Η εμπειρία

Γρήγορη ανακεφαλαίωση για όσους δεν παρακολούθησαν τα προηγούμενα μαθήματα. Ο Βασάλτης είναι από τα νεότερα οινοποιεία στη Σαντορίνη. Έκανε το ντεμπούτο του στα οινικά γήπεδα περίπου την ίδια περίοδο που το κορίτσι και εγώ ξεκινήσαμε να έχουμε τις πρώτες οινικές αναζητήσεις. Από καθαρή τύχη, ένα βράδυ δοκιμάσαμε ένα ποτήρι Σαντορίνη από “ένα νέο οινοποιείο που φαίνεται πως θα κάνει καλή δουλειά”. Η προαναφερόμενη καλή δουλειά ήταν ο πρώτος τρύγος του Βασάλτη και κάπως έτσι προέκυψε έρωτας από την πρώτη γουλιά.

Από το 2015 και την πρώτη δοκιμή πέρασαν αρκετά χρόνια. Με την ομάδα του Βασάλτη γνωριστήκαμε σε εκθέσεις, ανταλλάξαμε μηνύματα στα social media, ορκιστήκαμε πως θα βρεθούμε από κοντά όμως ποτέ δεν κρατήσαμε τις υποσχέσεις μας. And then 2020 happened και οι ζωές μας άλλαξαν ριζικά. Οι υποσχέσεις παρέμειναν αλλά το πότε έγινε απροσδιόριστο. Fernweh. 

“Μόλις τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα, θα βρεθούμε από κοντά.” Και ω του θαύματος, αυτή τη φορά όχι απλά το εννοούσαμε αλλά ήρθε η στιγμή της υλοποίησης. Μερικές μόλις εβδομάδες μετά την άρση του πρώτου lock down και από τον καταπέλτη του πλοίου της γραμμής, αντί για τις συνηθισμένες ορδές τουριστών, βγαίνουν στο λιμάνι του Αθηνιού λιγότεροι άνθρωποι από εντεκάδα ποδοσφαιρικής ομάδας. Ανάμεσα τους και εμείς. Μοναδική και ελπίζω ανεπανάληπτη περίοδος για όλους μας, αλλά σιγά που θα αφήναμε μια πανδημία που γονάτισε όλη τη γη να αλλάξει τα σχέδια μας. Ήμασταν, επιτέλους, αποφασισμένοι.

Η πρώτη επαφή με το οινικό μου Xanadu υπήρξε αντίστοιχη με την περίοδο του ταξιδιού μας. Το επισκέψιμο μέρος του οινοποιείου ήταν κλειστό! Οι άνθρωποι του όμως ήταν εκεί. Ο Ηλίας Ρουσάκης και ο Γιάννης Παπαοικονόμου, οι οινολόγοι του κτήματος, μας προσκάλεσαν σε μια μοναδική εμπειρία. Αντί λοιπόν για μια τυπική επίσκεψη και μια κλασσική δοκιμή βρεθήκαμε στη Θηρασιά και στα νέα αμπέλια του Βασάλτη. Περπατήσαμε ανάμεσα τους, ενημερωθήκαμε για όλες τις δυσκολίες του εγχειρήματος και όπως ήμασταν στον καθαρό αέρα, πεινάσαμε. Η λύση ακούει στο όνομα κυρ-Νίκος. Αυθεντική Σαντορινιά κουζίνα σε ένα μαγαζί βγαλμένο από ταξίδι στον χρόνο. To “pairing” περιλάμβανε αρκετές φιάλες που ήρθαν από το οινοποιείο, παρέα με τα αντίστοιχα ποτήρια.

Μία επίσκεψη όμως είναι λίγη, πολύ λίγη. Γι’ αυτό, βάλαμε τα δυνατά μας και με μεγάλη δυσκολία πείσαμε (σε 30”) τη Βασιλική και το Θάνο να μας ακολουθήσουν σε μια επαναληπτική βόλτα στο νησί -μόλις δύο μήνες μετά την πρώτη επίσκεψη. Ήρθε η ώρα για μια αυθεντική εμπειρία δοκιμής στο οινοποιείο. Οριζόντιες και κάθετες δοκιμές, pairings και πιάτα να έρχονται μπρος και πίσω και φυσικά ξενάγηση στον χώρο παραγωγής και το κελάρι. Μία επίσκεψη φτιαγμένη από το υλικό των ονείρων κάθε οινόφιλου. Μία είπα; Δύο εννοούσα. Στις πέντε μέρες που μείναμε στο νησί, δύο επισκέψεις ήταν το ελάχιστο που θα δεχόμουν.

Όποιος νομίζει πως το 2 στα 5 είναι μεγάλο “σκορ” ίσως δεν έχει καταλάβει ακόμα την αγάπη μας για το οινοποιείο αυτό. Ο χειμώνας του 2021 μας έδωσε πολλές ευκαιρίες να αναπολήσουμε τις καλοκαιρινές μας εμπειρίες και η γνώση μας, μας έδειξε τα λάθη του καλοκαιριού και τον τρόπο να τα διορθώσουμε. Ιούνιος 2021 και τρίτη επίσκεψη στο νησί μέσα σε 12 μήνες. Τρεις γεμάτες ημέρες, τρεις επισκέψεις στο οινοποιείο του Βασάλτη. Πλέον ο ενθουσιασμός του επισκέπτη μετατράπηκε σε ένα μίγμα κατάνυξης προσκυνητή του και περιέργειας του ερευνητή. Οι δοκιμές έγιναν πιο προσεκτικές, οι σχέσεις με τους ανθρώπους πιο βαθιές. Ήταν γνωστό πως η σχέση με τον Βασάλτη ήταν καρμική και τώρα ήρθε η στιγμή να καταλάβουμε το γιατί.

Κεφάλαιο 2^ο – Το οινοποιείο

Δεν είναι η κλασική Σαντορινιά κάναβα. Δεν βλέπει καλντέρα. Δεν είναι υπόσκαφο. Δεν είναι το κτίσμα του παππού. Είναι ένα σύγχρονο οινοποιείο στη καρδιά μας ζώνης που συχνά μπερδεύει την παράδοση με το φολκλόρ. Ο Βασάλτης δεν είναι ένα τυπικό οινοποιείο γιατί ο  Γιάννης Βαλαμπούς δεν είναι τυπική περίπτωση οινοποιού. Τα αμπέλια της Σαντορίνης ήταν πάντα εκεί, σαν φόντο στην ιστορία του, αλλά ποτέ δεν ήταν στο πρώτο πλάνο. Μέχρι που έγιναν. Το 2010 πήρε την γενναία απόφαση να φύγει από το Λονδίνο και να επιστρέψει στην Ελλάδα. Σαν να μην ήταν αρκετό αυτό, αποφάσισε πως ήρθε η ώρα να αξιοποιήσει τον οικογενειακό αμπελώνα όπως αυτός καταλάβαινε καλύτερα. Φτιάχνοντας σπουδαία κρασιά παγκόσμιας εμβέλειας, που βασίζονται στο απαράμιλλο terroir της Σαντορίνης και γεννούν συγκινήσεις σε όποιον τα πίνει.

Για να το πετύχει αυτό, επένδυσε. Σε ανθρώπους, σε γη και σε υποδομές. Επένδυσε στο στοίχημα της Θηρασιάς. Επένδυσε σε δύο νέους, ταλαντούχους οινοποιούς, έφτιαξε ένα boutique οινοποιείο εξαιρετικής αισθητικής και αφοσιώθηκε στον δύσκολο δρόμο. Στο δρόμο που αποφάσισε εξαρχής πως δε θα έχει εκπτώσεις.

Κεφάλαιο 3^ο – Οι άνθρωποι

Οι οινολόγοι Ηλίας Ρουσάκης και Γιάννη Παπαοικονόμου είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου στην μεγάλη αλυσίδα των ανθρώπων του οινοποιείου. Δύο νέα παιδιά που ξέρουν τη Σαντορινιά γη όσο λίγοι. Αγρότες που δε φοβούνται να λερώσουν τα χέρια του στο αμπέλι και ταυτόχρονα επιστήμονες με βαθιά γνώση του αντικειμένου τους, αποτυπώνουν την ιδιαιτερότητα του terroir στα κρασιά τους, δίνοντας ταυτόχρονα ιδιαίτερο χαρακτήρα στις δημιουργίες τους. Μια κουβέντα μαζί τους αρκεί για να καταλάβεις πως η ευγένεια αλλά και η δομημένη σκέψη τους εμφανίζεται ξεκάθαρα στις φιάλες που περνούν από τα χέρια τους.

Κεφάλαιο 4^ο – Τα κρασιά

Όσα και να γραφούν για τον Βασάλτη η ώρα της κρίσης είναι πάντα στο ποτήρι. Εκεί που η δουλειά της ομάδας κρίνεται από τους πιο σκληρούς κριτές, το αγοραστικό κοινό. Τα κρασιά έχουν κοινό φανατικό. Δεν είναι όλα τους εύκολα κρασιά. Δεν είναι όλα τους κρασιά για κάθε μέρα. Είναι όμως κρασιά που σπανίως θα σε αφήσουν να περιμένεις κάτι ακόμα.

Σαντορίνη Ασύρτικο

Εν αρχή ην ο Λόγος. Η πύρινη πρώτη αρχή, το άρωμα του τόπου, η γεύση του terroir,  όπως κάθε οινοποιός την καταλαβαίνει. Αρχή μου είναι να κρίνω τα οινοποιεία του νησιού με βάση την αποτύπωση της βασικής τους Σαντορίνης. Αγαπώ τις μικροοινοποιήσεις, τις premium φιάλες, τις περίεργες πρακτικές, αλλά για μένα η εκκίνηση δίνεται στην δεξαμενή. Στην ετικέτα εκείνη που φέρει το όνομα του νησιού. Μάλλον για αυτό αγάπησα από τη πρώτη στιγμή τον Βασάλτη. Γιατί η Σαντορίνη του ήταν τις περισσότερες φορές η Σαντορίνη που έχω εγώ στο μυαλό μου.

100% Ασύρτικο Σαντορίνης, με λαμπερό χρυσαφί χρώμα. Δυνατή μύτη εσπεριδοειδών, ροδάκινου και βρεγμένης πέτρας. Ορυκτότητα, αλμυρότητα, σπιρτόζα οξύτητα και γεμάτο, από τη παραμονή στις οινολάσπες για 6 μήνες, σώμα. Μέση και χαρακτηριστική επίγευση.

Σαντορίνη Βαρέλι

Η βαρελάτη εκδοχή της Σαντορίνης. 100% Ασύρτικο, ζυμώνει σε ανοξείδωτες δεξαμενές και στη συνέχεια παλαιώνει σε βαρέλια 500lt, 3^ης χρήσης. Μετά από 50 μήνες στο βαρέλι επιστρέφει στις δεξαμενές όπου βρίσκει τις οινολάσπες του για 5 μήνες ενώ το ταξίδι του συνεχίζεται για άλλους 8 μήνες ωρίμανσης στη φιάλη, πριν βγει στην αγορά.

Το κρασί έχει έντονο κίτρινο χρώμα. Διατηρεί τα αρώματα της Σαντορίνης ενώ το βαρέλι του προσθέτει καπνό και βανίλια. Η χαρακτηριστική οξύτητα του Βασάλτη κάνει αισθητή τη παρουσία της  και ισορροπεί υποδειγματικά με τη γεμάτη γεύση της δρυός. Η επίγευση του είναι μακρά και απολαυστική.

Gramina

Αν η Σαντορίνη του Βασάλτη ήταν η αρχή, η πρώτη μέρα της δημιουργίας, τότε η Gramina είναι η Γη της Επαγγελίας. Μια υπόσχεση που έγινε πραγματικότητα. Τα σταφύλια της Gramina μαζεύονται με το χέρι αξημέρωτα, ώστε η δροσιά τους να διατηρήσει όλα τα αρώματα του καρπού. Το αμπέλι βρίσκεται μερικές εκατοντάδες μέτρα μακριά από το οινοποιείο, στο χωριό Βούρβουλος. Τα τσαμπιά πατιούνται άμεσα και το κρασί ωριμάζει για 12 μήνες στις οινολάσπες του. Μερικές χρονιές, ανάλογα με τις συνθήκες, ένα μικρό ποσοστό μπορεί να περάσει από βαρέλι. Τέλος, το κρασί περνά 8 μήνες παλαίωσης στη φιάλη, πριν διατεθεί προς κατανάλωση.

Βαθύ κίτρινο χρώμα, με μύτη εντυπωσιακή. Λεμόνι, πορτοκάλι, τσακμακόπετρα, ροδάκινο, είναι μερικά μόνο από τα αρώματα που βρίσκουμε στο ποτήρι μας. Το σώμα του έχει υποδειγματική οξύτητα και γεμάτη, βουτυράτη αίσθηση. Μέλι, κηρήθρα, brioche, βρεγμένη πέτρα και μια μοναδική και ατελείωτη επίγευση.

Ίσως το καλύτερο ελληνικό κρασί αυτή τη στιγμή. Μία από τις τρεις κορυφαίες φιάλες που έχουν βγει ποτέ στο νησί.

Plethora

Διάλεξε ένα μεγάλο λευκό κρασί από τον παγκόσμιο αμπελώνα. Βάλτο δίπλα στην Plethora. Η σύγκριση θα είναι άδική. Η έκρηξη αρωμάτων, γεύσης και συναισθήματος που προκαλεί αυτό το κρασί, μετατρέπουν τη δοκιμή του σε άσκηση διαλογισμού. Τα σταφύλια μαζεύονται υπερώριμα και ζυμώνουν σε ανοξείδωτες δεξαμενές. Το αποτέλεσμα είναι ένα κρασί με υψηλούς αλκοολικούς βαθμούς και μερικά υπολειμματικά ζάχαρα που στη συνέχεια μεταφέρεται σε βαρέλια. Τα βαρέλια παραμένουν μερικώς κενά ώστε το ελεγχόμενο οξυγόνο να δράσει και η ελεγχόμενη οξείδωση να κάνει το θαύμα της. Μετά από 12 μήνες, το κρασί παίρνει το δρόμο προς το κελάρι, όπου παραμένει για 2 χρόνια στη φιάλη.

Ένα κρασί που κλείνει το μάτι στην παράδοση των περίφημων Νυχτεριών της Σαντορίνης. Χρώμα χρυσό με αρώματα μανταρινιού, τοστ, βρεγμένης πέτρας και πιπεριών και μια μικρή ένδειξη flor. Στο στόμα αλάτι, εσπεριδοειδή, οξύτητα και ορυκτότητα. Μακρά (sic) επίγευση.

H γκάμα του οινοποιείου συμπληρώνεται από άλλα πέντε κρασιά. Το Pet-Nat, ένα από τα πιο περιζήτητα καλοκαιρινά κρασιά είναι μάλλον η νεότερη προσθήκη. Αφρίζον και funky στη σωστή δοσολογία, είναι πλέον μια αγαπημένη λύση για την έναρξη κάθε οινικής βραδιάς. Ο Nassitis είναι ένα blend από Ασύρτικο, Αίδάνι και Αθήρι. Ένα πολύ ευχάριστο και ισορροπημένο κρασί. Το Αϊδάνι βρίσκεται πάντα στη σκιά του Ασύρτικου. Κυκλοφορεί μόνο σε καλές για την ποικιλία χρονιές. Ο Vassanos είναι η ερυθρή ετικέτα του οινοποιείου από Μανδυλαριά και πρόκειται για ένα κρασί terroir. Τέλος το Μαυροτράγανο είναι μια ποικιλία που έχει κερδίσει το ενδιαφέρον των οινόφιλων. Ένα γεμάτο, τανικό κρασί που το βρίσκει κανείς μόνο στο οινοποιείο.

Κεφάλαιο 5^ο – Αντί επιλόγου

Το κείμενο αυτό ξεκίνησα να το γράφω τον χειμώνα του 2021. Για πολλούς λόγους έμεινε στην άκρη. Κυρίως γιατί φοβήθηκα πως θα φανεί σα μία μεροληπτική παρουσίαση ενός οινοποιείου που πραγματικά αγαπώ. Βάζοντας όμως τις τελευταίες λέξεις σε αυτό το κείμενο, ξέρω  πως δεν έχω προδώσει ούτε στο ελάχιστο τις υποσχέσεις που δίνουμε σε αυτό το Μέσο. Είναι η δική μου, αληθινή και ειλικρινής παρουσίαση του οινοποιείου.

Το μόνο που μου μένει είναι να ξεδιψάσω το νόστο μου. Είτε ανοίγοντας μία φιάλη, είτε ακόμα καλύτερα, με μια επίσκεψη στο υιοθετημένο μου χωριό. Στη δική μου Σαντορίνη.