Τα κρασιά του 2023

Πριν από δύο χρόνια είχαμε την τύχη να δειπνήσουμε σε ένα από τα πιο σημαντικά εστιατόρια του κόσμου. Ο λόγος για την Osteria Francescana του μεγάλου Massimo Botura. Το menu εκείνο το βράδυ είχε όνομα. Ένα όνομα που με συνοδεύει έκτοτε.

Με λίγη βοήθεια από τους φίλους μου – With a little help from my friends

Κάπως έτσι ξεκίνησαν και κύλησαν και οι δικές μας αναδρομές τα τελευταία χρόνια. Την αρχή μας έδωσαν οι οινo-φίλοι μας. Οι φίλοι εκείνοι, που έχουμε μοιραστεί μαζί τους φιάλες πολλές. Τη σκυτάλη πήραν οι άνθρωποι της εστίασης. Μια δύσκολη χρονιά, που τα σημάδια του Covid ήταν ακόμη νωπά, μας μίλησαν για φιάλες που έμειναν αξέχαστες. Φέτος πάμε ένα βήμα παραπέρα. Φέτος είναι η χρονιά των παραγωγών.

Άνθρωποι, που μοχθούν για να μας δώσουν στιγμές χαράς. Άνθρωποι, που δουλεύουν σκληρά για να μας δώσουν κρασιά, τα οποία με τη σειρά τους θα μείνουν αξέχαστα. Αυτοί, όλοι τους φίλοι και γνωστοί, όλοι τους άνθρωποι που έχουμε τσουγκρίσει τα ποτήρια μας, μας δίνουν τα δικά τους highlights για τη χρονιά που πέρασε.

Maria Vargas

Marqués de Murrieta

Marqués de Murrieta – Castillo Ygay 1959

Όταν πρωτοξεκίνησα να εργάζομαι στο οινοποιείο είχα τη μεγάλη ευκαιρία να δοκιμάσω ένα Castillo Ygay 1959 και βλέποντας τη φοβερή εξέλιξη του κρασιού μέσα σε σαράντα σχεδόν χρόνια, με έκανε να ξανασκεφθώ όλα όσα νόμιζα ότι ήξερα από τις σπουδές μου και τη λιγοστή εμπειρία που είχα ως τότε, σε σχέση με τις μεθόδους που χρησιμοποιούσαμε στα πρώτα μου βήματα, στη δεκαετία του 90. Το 2023 είχα τη μοναδική ευκαιρία να ξαναδοκιμάσω την ίδια φιάλη του 1959, ένα κρασί που δημιουργήθηκε πριν καλά καλά γεννηθώ, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του James Suckling στο οινοποιείο. Ήταν πραγματικά απίστευτο και συναρπαστικό να δούμε αυτό το κρασί ζωντανό μετά από 65 χρόνια! Ένα κρασί με λεπτό και εκλεπτυσμένο χαρακτήρα. Δαμάσκηνα, βαλσάμικο, κέδρος, βότανα. Εκλεπτυσμένο και λαμπερό.


Γεννήθηκα στο Haro, στην καρδιά της Rioja και μεγάλωσα χαρούμενη και πάντα μέσα στα αμπέλια. Ο πατέρας σπούδασε Οινολογία και παρ’ όλο που δεν εργάστηκε ποτέ ως οινοποιός, η γη, το αμπέλι και το κρασί ήταν πάντα μέρος της ζωής μας. Έτσι έκανα και τα πρώτα επαγγελματικά μου βήματα, όταν το 1995 ξεκίνησα να εργάζομαι στο οινοποιείο Marqués de Murrieta ως ασκούμενη. Το 2000 έγινα η τεχνική διευθύντρια (Head Winemaker) του κτήματος όπου εργάζομαι ως τώρα. Είμαι ενθουσιασμένη που συμμετάσχω σε ένα project όπως το Marqués de Murrieta και θα δω πώς τα κρασιά που φτιάχνουμε σήμερα συνδέονται με τους παλιούς τρύγους, μερικά από αυτά εκατονταετίας, που φτιάχτηκαν πριν από πολύ καιρό από τον ίδιο αμπελώνα και παρουσιάζουν το ίδιο DNA.

H Maria Vargas έχει κερδίσει τον τίτλο της καλύτερης οινοποιού του κόσμου στα  Wine & Spirits Awards 2021

ΠαραγωγόςMarqués de Murrieta
Ποικιλιακή ΣύνθεσηΤempranillo, Mazuelo, Garnacha and Graciano
ΠροέλευσηRioja, Ισπανία
Vintage1959

Anthony Hamilton Russell

Hamilton Russell Vineyards 

Domaine Jacques-Frédéric MugnierClos de la Maréchale 2017

Το κρασί της χρονιά για μένα ήταν το Clos de la Maréchale 2017 του Domaine Jacques-Frédéric Mugnier. Ήταν η δική μου προσφορά σε μια βραδιά φίλων, από την οποία μόνο εσείς οι δύο λείπατε, καθώς η παρέα αποτελούνταν από όλους όσους γνωρίσατε στο ταξίδι σας εδώ. Για την ακρίβεια στις 21 Δεκεμβρίου μαζευτήκαμε για barbecue στο Restless River, καλεσμένοι του Craig και της Anne Wessels, φίλων, γειτόνων και καλών συναδέλφων, μαζί με τον φοβερό Eben Sadie του Sadie Family Wines και το δικό μας επικεφαλής οινοποιό Emul Ross.

Τρέφω μεγάλη εκτίμηση στον Jacques-Frédéric Mugnier και εκτιμώ και κατανοώ την αξία του Monopole. Από τα οποία αγαπημένο είναι το Clos de la Maréchale. Μια νεαρή Βουργουνδία, γήινη, άγρια, με προκλητικό φρούτο, πικάντικη, αλμυρή, ζωώδης. Με σπουδαία δομή κι έναν επίμονο, αθλητικό χαρακτήρα, που αναζωογονεί και προκαλεί την παλέτα σε κάθε γουλιά.  Ένα κρασί αξέχαστο. Για την ακρίβεια νομίζω ότι θα έπρεπε να είναι Grand Cru.


Είμαι ο ιδιοκτήτης του οινοποιείου Hamilton Russell Vineyards στη Νότια Αφρική, που ειδικεύεται στο Pinot noir και στο Chardonnay. Το οινοποιείο ιδρύθηκε από την οικογένειά μου πριν από 32 χρόνια. Είμαι η δεύτερη γενιά έχοντας πάρει τα ηνία από το 1991. Το οινοποιείο ιδρύθηκε το 1975 βάζοντας στον οινικό χάρτη την πανέμορφη, παραθαλάσσια κοιλάδα του Hemel-en-Aarde. Τα πρώτα κρασιά εμφιαλώθηκαν το 1981 και πλέον πωλούνται σε όλο τον κόσμο. Το υψηλότερο σημείο του κτήματος ατενίζει τον Ατλαντικό ωκεανό, που βρίσκεται μόλις 1,5 χλμ μακριά μας και  το παραθαλάσσιο θέρετρο Hermanus. Τα εδάφη της κοιλάδας, πλούσια σε σίδηρο και άργιλο, παράγουν κρασιά κλασικού στυλ και χωρίς καμία υπερβολή με απίστευτες ομοιότητες με τις καλύτερες λευκές και κόκκινες Βουργουνδίες.


ΠαραγωγόςDomaine Jacques-Frédéric Mugnier
Ποικιλιακή Σύνθεση100% Pinot Noir
ΠροέλευσηBurgundy, Γαλλία
Vintage2017

Raj Parr

Phelan Farm

Domaine Jean-Louis Chave – Hermitage Blanc 1962

Το αγαπημένο μου κρασί για τη χρονιά που πέρασε ήταν το Hermitage Blanc του Domaine JL Chave του 1962. Ο Jean Louis είναι παλιόφιλος και μου άνοιξε αυτό το μπουκάλι το Γενάρη του 2023. Όπως ξέρεις, η οικογένεια Chave οινοποιεί από το 1481 και είναι ένθερμοι υποστηρικτές της οργανικής καλλιέργειας. Τα λευκά Hermitage δεν είναι πολύ της μόδας στις μέρες μας αλλά παλιότερα (πολύ παλιότερα!) ήταν τα πιο διάσημα κρασιά της Γαλλίας. Ήταν μια πολύ σπουδαία εμπειρία να δοκιμάσω μια φιάλη 60 ετών, που βρισκόταν σε άριστη φόρμα και μάλιστα είχε πολλά ακόμα χρόνια μπροστά της.


Ο Rajat Parr, είναι ένας κορυφαίος σομελιέ, οινοποιός και οινογράφος. Γενήθηκε στην Καλκούτα της Ινδίας, βρήκε τελικά το πάθος του για το κρασί δουλεύοντας σε διάφορα εστιατόρια στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το ταξίδι του τον οδήγησε να γίνει διευθυντής κρασιού για τον Όμιλο Michael Mina, όπου κέρδισε την αναγνώριση για την εξαιρετική επιλογή κρασιών. Είναι κάτοχος του τίτλου Master Sommelier (ο αντίστοιχος τίτλος του Master of Wine για τις ΗΠΑ), αλλά πλέον δηλώνει αμπελουργός. Έχει αφήσει ανεξίτηλο το σημάδι του στη βιομηχανία κρασιού ως ταλαντούχος οινοποιός, καθώς πέρα από το απόλυτα προσωπικό του project, τα κρασιά Phelan Farm, είναι ο δημιουργικός νους πίσω από τα Sandhi Wines, Domaine de la Côte, Evening Land Vineyards, Stolo Vineyards και Scythian Wine Co.


ΠαραγωγόςDomaine Jean-Louis Chave
Ποικιλιακή Σύνθεση20% Roussanne, 80% Marsanne
ΠροέλευσηΡοδανός , Γαλλία
Vintage1962

Γιάννης Παπαοικονόμου

Vassaltis & ΑΛς

Naudé Wines – Soutbos 2023

Το κρασί που επιλέγω είναι το Soutbos 2023 του Ian Naudé από τη νότια Αφρική, το οποίο είναι ένα χαρμάνι Chenin με Colombard. Ο ιδιοφυής αυτός οινοποιός, που έχω την τιμή να αποκαλώ φίλο μου, εντόπισε στην άσημη περιοχή του Vredendal δύο παλιούς αμπελώνες, με Chenin (1983) και Colombard (1988) και αποφάσισε να τα οινοποιήσει μαζί. Όταν έγινε η συγκομιδή ήμουν μαζί του, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μου στη Νότια Αφρική.

Φανταστείτε λοιπόν τη χαρά μου, όταν λίγους μήνες αργότερα, μας έστειλε δείγμα στο οινοποιείο για να του πούμε τη γνώμη μας. Δοκιμάστηκε το Σεπτέμβρη του 2023, από μια φιάλη χωρίς ετικέτα, στον υπαίθριο χώρο του οινοποιείου, όπου γευματίζουμε και δοκιμάζουμε κρασιά. Είχα αρκετή αγωνία γιατί αν δεν πληρούσε τις προδιαγραφές, δεν ήξερα πως θα του έλεγα την αλήθεια. Αλλά πώς ήταν δυνατόν να μου περάσει από το μυαλό κάτι τέτοιο; Υπήρχε περίπτωση να μην πληροί τις προδιαγραφές;

Ευτυχώς, το Soutbos 2023 αποτέλεσε έναν θρίαμβο! Δοκιμαζόταν από το ίδιο πάνελ για 3 μέρες. Κάθε μέρα ήταν και πιο εκφραστικό. Μετρίου σώματος, με πολλή οξύτητα, πρωτογενή αρώματα φρούτων, αλατότητα, “ηλεκτρισμός”, ένταση, επιγευση. Ό,τι μπορώ να ζητήσω από ένα λευκό οίνο, το βρήκα στο Soutbos. Είναι ένα κρασί που θα ήμουν πολύ περήφανος αν το είχα φτιάξει.

Δοκιμάστηκε με τον Γιάννη Βαλαμπού και την ομάδα που μας πλαισίωσε για τον τρύγο: ο οινολόγος Φίλιππος Αγραφιώτης, ο Κωνσταντίνος Μποσινάκης, (της γνωστής δυναστείας), ο Cage Sato (Ιάπωνας σαμουράι και οινοποιός της Swartland) και ο Naudé Van de Merwe (ανηψιός του Ίαν, εκκολαπτόμενος οινοποιός και νικητής καλλιστείων τρύγου 23).


Είμαι ο Γιάννης Παπαοικονόμου, οινοποιός στο οινοποιείο Βασάλτης στη Σαντορίνη και συνδημιουργός του ΑΛς. Στόχος μας είναι να δίνουμε αξία στο ιδιαίτερο αμπελοτόπι της Σαντορίνης, βάζοντας τα δυνατά μας για να παράξουμε οίνους υψηλού επιπέδου.


ΠαραγωγόςIan Naudé
Ποικιλιακή Σύνθεση83% Chenin Blanc, 17% Colombard
ΠροέλευσηVredendal, N. Αφρική
Vintage2023

Afshin Molavi

Μανουσάκης

Chateau Latour 1961

Αν πρέπει να ξεχωρίσω ένα κρασί από όσα δοκίμασα μέσα στο 2023, τότε δε μπορεί να είναι άλλο από το Chateau Latour του 1961. Ένα απόγευμα στο εστιατόριο Alibertos, με τον ιδιοκτήτη και στενό μου φίλο τον Γιώργο Μπαδογιάννη, βάλαμε ένα μεγάλο τικ στη λίστα με τα μυθικά κρασιά του κόσμου. Εδώ και χρόνια, στην κάβα του εστιατορίου μου Salis, βρίσκεται ένα κιβώτιο με έξι φιάλες από το μυθικό αυτό κρασί. Φέτος έκρινα πως ήταν η ώρα να δοκιμάσω μία από τις έξι.

Το κρασί έχει όλα όσα μπορεί να φανταστεί κάποιος. Είναι ακόμα αρκετά φρέσκο, με ζωντανό φρούτο, το σώμα του είναι γεμάτο και η πολυπλοκότητα του είναι μοναδική. Είναι ένα κρασί που σε κάθε δοκιμή από οινοκριτικούς ανά τα χρόνια -τις δεκαετίες για να είμαι πιο σωστός- σκοράρει κορυφαίες βαθμολογίες. Ένα κρασί που παρά τα 60+ χρόνια του, έχει δρόμο μπροστά του.

Είναι το καλύτερο κρασί που έχω πιει στη ζωή μου; Μάλλον όχι. Αλλά σίγουρα είναι μια από τις σπουδαιότερες φιάλες που έχω ανοίξει ποτέ.


Ο Afshin αφού σπούδασε Somelierie στο Grythyttan Restaurant University στη χώρα του, τη Σουηδία, μετακόμισε στην Αθήνα για να ξεκινήσει την πρακτική του στο 48 The Restaurant. Έμεινε στην Αθήνα μετά την πρακτική του και συνεργάστηκε με τον καταξιωμένο σεφ Χριστόφορο Πέσκια για μερικά χρόνια. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, γνώρισε την Αλεξάνδρα Μανουσάκη, που ταξίδευε πέρα δώθε στην Αθήνα, προωθώντας τα κρασιά της. Η πρώτη τους συνάντηση ήταν αρκετά αστεία, ειδικά αφού μόλις έδωσαν τα χέρια, ο Afshin ισχυρίστηκε ότι τα κρασιά «είναι τα πιο επιτηδευμένα κρασιά σε όλη την Ελλάδα!». Σήμερα είναι παντρεμένοι! Ο Afshin συμμετέχει στο blending των κρασιών του Οινοποιείου Μανουσάκη – για να τα κρατήσει όσο το δυνατόν πιο ανεπιτήδευτα – καθώς και στο back end business του οινοποιείου. Ο Afshin είναι επίσης συνιδιοκτήτης και λειτουργεί το εστιατόριό του, Salis, που βρίσκεται στο παλιό λιμάνι των Χανίων.


ΠαραγωγόςChateau Latour
Ποικιλιακή ΣύνθεσηCabernet Sauvignon
ΠροέλευσηBordeaux, Γαλλία
Vintage1961

Πάνος Τζίμας

Jima Winery

Sterling Vineyards – Merlot 1973

Τη χρονιά που μας πέρασε δοκίμασα πολλά είδη και στυλ κρασιών είτε υπό το επαγγελματικό είτε υπό το πιο χαλαρό και ανέμελο πρίσμα. Αν, και εδώ που τα λέμε, αυτά τα δυο είναι πλέον συγκοινωνούντα δοχεία. Αυτό που θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας είναι μια φιάλη του 1973. Το αλκοόλ ήταν μόλις 12,5%, σπάνιο για τα σύγχρονα δεδομένα ειδικά για μονοποικιλιακό Merlot και μάλιστα από τη Callistoga, την θερμότερη περιοχή της Napa Valley. Παραγωγός ήταν η Sterling Vineyards, το πρώτο οινοποιείο που εμφιάλωσε single-vintage Merlot σε ολόκληρη τη Καλιφόρνια, από τη σοδειά του 1969, δηλαδή μόλις τέσσερεις τρύγους πίσω από αυτό που δοκίμασα εκείνο το καλοκαιρινό βράδυ στο περίφημο Compline restaurant στο εμπορικό κέντρο της Napa.

Το κρασί είχε την ευγένεια να μοιραστεί μαζί μας ο αγαπημένος Bryan Sheehan, ενώ στη παρέα βρίσκονταν οι Jing Jin, η Diane και ο Zsombor. Ο Bryan, η Jing και η Diane είναι μέλη της πολύ ζωντανής και δραστήριας κοινότητας των MW Students of Napa και φίλοι που γνωρίσαμε ο Zsombor και εγώ κατά την διάρκεια των σπουδών για το Master of Wine.

Το κρασί ήταν υπέροχα συγκινητικό. Παρά τα 50 έτη ζωής του, το Merlot διατηρούσε αρκετά σφιχτή δομή με τις ταννίνες να είναι πλούσιες και στιβαρές ενώ η οξύτητα ζωντάνευε γεύσεις από κόκκινα δαμάσκηνα και κεράσια που ισορροπούσαν θαυμάσια το τριτογενές μπουκέτο από βρεγμένα φύλλα του δάσους, μανιτάρια και δέρμα. Το βαρέλι διακριτικό χάριζε αρώματα από κέδρο και cigar box. Παράλληλα, το χαμηλό αλκοόλ βοηθούσε τα αρώματα να δραπετεύουν εύκολα από το υγρό δίνοντας ένα πιο ανάλαφρο και αριστοκρατικό χαρακτήρα.

Όλα γινόταν πιο όμορφα καθώς ο δροσερός αέρας του Ειρηνικού έριχνε τη θερμοκρασία της βραδιάς. Η κάθε ετικέτα κρασιού φέρει πίσω της μια πιο μικρή ή μια πιο μεγάλη ιστορία, όταν το κρασί τελειώσει το άδειο μπουκάλι θα θυμίζει τη γαστρονομική απόλαυση που προσέφερε, τις συζητήσεις της παρέας ή τις σκέψεις όταν αυτή απουσιάζει. Αυτός ίσως είναι ο λόγος που μου αρέσει να γεμίζω ράφια με κάποιες από αυτές τις άδειες φιάλες.


Για τις συστάσεις, είμαι ο Πάνος Τζίμας DipWSET, Χημικός-Οινολόγος με MSc στην επιστήμη και τεχνολογία τροφίμων. Από το 2020 έχω τη χαρά να βρίσκομαι στην οικογένεια της σχολής WSPC ως quality assurance coordinator και εισηγητής του WSET. Επιπλέον, είμαι ιδρυτής και ιδιοκτήτης του οικογενειακού οινοποιείου JIMA, στα Καλομόδια της Άρτας. Σήμερα, η JIMA διαχειρίζεται αμπελώνες σε τρία διαφορετικά τερουάρ κατά μήκος όλης της Ηπείρου, στο νοτιότερο άκρο της, στην Άρτα, έξι χιλιόμετρα μακριά από τον Αμβρακικό κόλπο και τις εκβολές του Αράχθου, στο κέντρο της στα κρασοχώρια της Ζίτσας πάνω από το ποταμό Καλαμά, και στο βορειότερο άκρο της στη Κόνιτσα ατενίζοντας τη χαράδρα και τη κοιλάδα που σχηματίζει ο ποταμός Αώος.


ΠαραγωγόςSterling Vineyards
Ποικιλιακή ΣύνθεσηMerlot
ΠροέλευσηNapa, ΗΠΑ
Vintage1973

Γιάννης Παπαργυρίου

Κτήμα Παπαργυρίου

Carl Löwen – Maximin von Herrenberg 1896 Alte Reben 2022

Το κρασί της χρονιάς για μένα είναι το Maximin von Herrenberg 1896 Alte Reben του 2022, το κορυφαίο Riesling του οινοποιείου Carl Löwen από τον Μόζελ. Προέρχεται από αυτόρριζα κλήματα, φυτεμένα το 1896 σε κόκκινη πέτρα.

Κομψό και δυναμικό ταυτόχρονα, χωρίς -ευτυχώς- την έντονη παρουσία πετρόλ αρωμάτων αλλά με υπέροχα λευκά φρούτα, ορυκτότητα και απίθανη ισορροπία σακχάρων και οξύτητας. Μακρά και απολαυστική επίγευση, το κρασί δικαίως πήρε 99/100 από τον Suckling.

Ήταν το πρώτο κρασί που ανοίξαμε στην φετινή σεζόν της Osteria Greca και το αγαπημένο μου για το 2023


O Γιάννης Παπαργυρίου είναι γεωπόνος, αμπελουργός και οινοποιός στο κτήμα Παπαργυρίου και σομελιέ στην Osteria Greca. (σ.σ. και κατέχει τον τίτλο του Social Οινοποιού από την συντακτική ομάδα του Not An Expert)


ΠαραγωγόςCarl Löwen
Ποικιλιακή ΣύνθεσηRiesling
ΠροέλευσηMosel, Γερμανία
Vintage2022

Θοδωρής Κουτσουμπός

Τρουπής

Clos Cibonne – Rosé Cuvée Prestige Caroline 2020

Ένα κρασί που με ενθουσίασε την χρονιά που πέρασε είναι το ροζέ του Clos Cibonne από την Προβηγκία. Αναφέρομαι στο Rosé Cuvée Prestige Caroline 2020, ένα blend απο Tibouren και Grenache. Το δρύινο βαρελι κυριαρχεί στη μύτη παρ’ όλα αυτά ξεδιπλώνεται στον ουρανίσκο μια έκρηξη από ώριμες φράουλες, κεράσια και εσπεριδοειδή. Σε δεύτερο πλάνο έρχονται οι ξηροί καρποί και τα κυδώνια με μια οξύτητα που τα ισορροπεί όλα τόσο καλά!

Το Clos Cibonne είναι ένα απο τα 18 Cru Classé της Προβηγκίας και βρίσκεται στους λόφους της πόλης Toulon. Ζώντας στο Μονπελιέ επισκέφτηκα το οινοποιείο, γνώρισα τον ιδιοκτήτη και είδα όλα αυτά που ακούμε τόσο καιρό για το Clos Cibonne από κοντά. Είναι όλα αλήθεια!

Την τελευταία φιάλη μεταξύ άλλων κρασιών ανοίξαμε φέτος το καλοκαίρι, με τον πατέρα μου Κώστα Κουτσουμπό και τον Δημήτρη Ακρίβο κάτι που συνηθίζουμε να κάνουμε συχνά…

Δεν δοκίμασα ξανά κάτι τόσο ιδιαίτερο από την Προβηγκία!


Είμαι ο Θοδωρής Κουτσουμπός από το οινοποιείο Τρουπή στην καρδιά της Μαντινείας. Πρόσφατα ολοκλήρωσα τις μεταπτυχιακές μου σπουδές πάνω στην οινολογία και αμπελουργία στο Πανεπιστήμιο του Μονπελιέ της Γαλλίας και στο Πανεπιστήμιο του Μπολτσάνο της Βόρειας Ιταλίας.


ΠαραγωγόςClos Cibonne
Ποικιλιακή ΣύνθεσηTibouren,Grenache
ΠροέλευσηΠροβηγκία, Γαλλία
Vintage2020

Μαρία Μαλτέζου

Στροφιλιά

Κτήμα Τσέλεπου – Gris De Nuit 2022

Κλείνοντας αυτή η χρονιά δεν θέλω να ξεχάσω τους ανθρώπους που μου στάθηκαν, τις σχέσεις ζωής με φίλους που δημιούργησα, τις αμέτρητες στιγμές χαράς που μου προσέφερε η δουλειά μου και τα υπέροχα κρασιά συναδέλφων που δοκίμασα. Το ζητούμενο σήμερα είναι να διαλέξω ένα κρασί συναδέλφου που μου αρέσει και σε ποια περίσταση το δοκίμασα.

Στο μυαλό έρχονται αγαπημένα πρόσωπα και τα κρασιά τους, bars που έχουν γίνει στέκια και οι αναμνήσεις ορθώνονται βουνό και η επιλογή γίνεται ακόμα πιο δύσκολη. Θα θυμηθώ ένα μοναδικό βράδυ, στα γενέθλια του wine bar La Tulipe στη Μεταμόρφωση, που επέλεξα για ακόμη μία φορά το Gris De Nuit 2022 από το Κτήμα Τσέλεπου και σε κάθε γουλιά ήταν ο Άρης και η Ανδριανή.

Ένα Μοσχοφίλερο ζωηρό, αρωματικό, πλούσιο στο στόμα με ισορροπημένη οξύτητα και μακριά επίγευση. Ένα κρασί που προτιμώ συχνά γιατί είναι ντελικάτο και με βγάζει ασπροπρόσωπη στην παρέα καθώς συνδυάζεται με πολλές διαφορετικές κουζίνες ενώ το απολαμβάνει κανείς ευχάριστα και μόνο του. Η ζωή μου στιγμές με φίλους και μοίρασμα. Στην υγεία μας και τα καλύτερα είναι πάντα μπροστά μας #διπλής.


Η ιστορία της μοιάζει με αυτή του Οβελίξ, καθώς μικρή έπεσε σε μία δεξαμενή γεμάτη κρασί και έκτοτε μέθυσε για μια ζωή. Κόρη του ιδρυτή της Στροφιλιάς Γιάννη Μαλτέζου τελείωσε τη σχολή Οινολογίας στην Αθήνα και μπήκε ενεργά στη Στροφιλιά το 2005. Ξεκίνησε από το τμήμα πωλήσεων ενώ τα τελευταία χρόνια ασχολείται αποκλειστικά με το marketing και τις δημόσιες σχέσεις της εταιρίας.


ΠαραγωγόςΚτήμα Τσέλεπου
Ποικιλιακή ΣύνθεσηΜοσχοφίλερο
ΠροέλευσηΜαντινεία
Vintage2022

Στέλλα Χατζηδάκη

Κτήμα Χατζηδάκη

Οινοποιητική Μονεµβασιάς – Κυδωνίτσα 2021

Ο τρύγος του 2023 είχε πια ολοκληρωθεί, η σεζόν στη Σαντορίνη συνεχιζόταν και µαζί της και οι έντονοι ρυθµοί δουλειάς. Τέτοιες µέρες συνηθίζουµε να επιστρέφουµε σε αγαπηµένα στέκια του νησιού, που λόγω τρύγου µας έχουν λείψει, απολαµβάνοντας τις συζητήσεις µε τους ανθρώπους τους σχετικά µε το καλοκαίρι που που σιγά σιγά µας αφήνει.

Ήµασταν στο Αλισάχνη στο Μεγαλοχώρι µε τα αδέρφια µου, Αντώνη και Αριάδνη και τη µαµά, αµέσως µετά τη δουλειά στο οινοποιείο. Είχαµε αποφασίσει τί θα φάµε και είχε έρθει η στιγµή να καταλήξουµε στο κρασί που θα συνόδευε το φαγητό. Μια µατιά στη λίστα των κρασιών ήταν αρκετή ώστε να διαλέξουµε την Κυδωνίτσα, από την οµώνυµη ποικιλία, εσοδείας 2021 της Οινοποιητικής Μονεµβασιάς της οικογένειας Τσιµπίδη.


Δεν ήταν η πρώτη φορά που τη δοκίµαζα, αλλά ήταν η πρώτη φορά που τη συνδύαζα µε φαγητό και εντυπωσιάστηκα. Πλούσιος αρωµατικός χαρακτήρας, ανάµεσα σε άλλα το χαρακτηριστικό κυδώνι, γεµάτο σώµα, αναζωογονητική οξύτητα και µακρά επίγευση. Γνωρίσµατα που έκαναν την Κυδωνίτσα εξαιρετικό συνοδευτικό για τα πιάτα, αλλά και τα πιάτα αντίστροφα συνόδευσαν υπέροχα την Κυδωνίτσα! Καλλιεργείται βιολογικά στους αµπελώνες του οινοποιείου στην ενδοχώρα της Μονεµβασιάς.

Πρόκειται για σπάνια, ιστορική, γηγενή ποικιλία της Λακωνίας και µία απόδειξη του γιατί οι γηγενείς ποικιλίες της χώρας µας πρέπει να διαφυλάσσονται. Γνωρίζοντας το πάθος της νέας γενιάς του οινοποιείου, Μαριαλένας, Αναστασίας και Αρτέµιδας Τσιµπίδη, για την οινοποίηση, αισθάνοµαι οικειότητα και το συγκεκριµένο κρασί και η ιστορία του µε συνεπαίρνουν ακόµα περισσότερο.


Η Στέλλα Χατζηδάκη έχει ολοκληρώσει το εκπαιδευτικό σκέλος του Κέντρου Θεατρικής Έρευνας Θεσσαλονίκης, σπουδάζει κλασικό τραγούδι, είναι απόφοιτη της μαιευτικής στο Διεθνές Πανεπιστήμιο και συγχρόνως βρίσκεται στην πρώτη γραμμή με άμεση εμπλοκή σε όλες τις δραστηριότητες του οινοποιείου Χατζηδάκη με πάθος και ορμή, που τη διακρίνουν. Κτήματα και αμπέλια, οινοποίηση, τυποποίηση, logistics, συμμετοχή σε όλα.


ΠαραγωγόςΟινοποιητική Μονεµβασιάς
Ποικιλιακή ΣύνθεσηΚυδωνίτσα
ΠροέλευσηΛακωνία
Vintage2021

Χλόη Χατζηβαρύτη

Κτήμα Χατζηβαρύτη

Ori Marani – Nita 2022

Το κρασί της χρονιάς για εμένα ήταν το Nita από το οινοποιείο Ori Marani, ένα οινοποιείο που βρίσκεται στον Καύκασο της Γεωργίας, στο χωριό Igoeti στην περιοχή Shida Kartli.

Επισκέφτηκα το οινοποιείο το Μάιο του 2023 και ενθουσιάστηκα με την προσέγγιση του Bastien και της Ninuci, που κάνουν αφρώδη και ήσυχα κρασιά ήπιας παρέμβασης τα οποία δεν έχουν σε τίποτα να ζηλέψουν τέλειες τεχνικές οινοποιησεις. Τα κρασιά ήταν εντυπωσιακά δουλεμένα. Αυτό που ξεχώρισα όμως ήταν το Nita 2022 από την ποικιλία Saperavi, ο ορισμός του summer red wine. Ένα semi carbonic κόκκινο κρασί, εξαιρετικά φρουτένιο, φοβερά μαλακό στο στόμα και κυριολεκτικά τραγανό. Ήταν σαν να δαγκώνεις ένα φρούτο. Το πιο εντυπωσιακό όμως είναι ότι το Saperavi είναι μέσα στις 3 πιο τανικές ποικιλίες, που έχω δοκιμάσει παγκοσμίως.

Όντας οινοποιός, που διαχειρίζομαι τη Νεγκόσκα και προσπαθώ να τιθασεύσω την τανικότητα της, αυτό το κρασί μου άνοιξε τους ορίζοντες και μου έδωσε έμπνευση και πληροφορίες για να βελτιώσω δικά μου κρασιά. Πέρα από το ίδιο το κρασί, όλη η διαδικασία ανταλλαγής απόψεων, πληροφοριών και οινοποιητικών τεχνικών με συναδέλφους που εκτιμώ, με ειλικρινή διάθεση και μακριά από την λογική “να πεθάνει η κατσίκα του γείτονα” μου έδωσε ελπίδα και δύναμη.

Bonus info: Πήρα μια φιάλη στην Ελλάδα, την άνοιξα τον Αύγουστο σε ένα τραπέζι τρύγου και ήταν το ίδιο υπέροχη!


Το 2017, η Χλόη αποφάσισε να γυρίσει στην Ελλάδα μετά από σπουδές οινολογίας στη Γαλλία και στην Πορτογαλία και έχοντας δουλέψει σε διάφορα οινοποιεία σε Γαλλία, Νέα Ζηλανδία, Αργεντινή και Χιλή. Γυρνώντας έφερε μαζί της το πάθος και την εμπειρία της για τα κρασιά ήπιας παρέμβασης και ξεκίνησε αμέσως να φτιάχνει μία νέα σειρά κρασιών χωρίς παρεμβάσεις και να πειραματίζεται με καινούριες οινοποιήσεις, όπως τα petnat (pétillant naturel – φυσικός αφρώδης) και την καρβονική εκχύλιση.


ΠαραγωγόςOri Marani
Ποικιλιακή ΣύνθεσηSaperavi
ΠροέλευσηShida Kartli, Γεωργία
Vintage2022

Φοίβος Παπαστρατής

Foivos Papastratis

Dr Loosen – Urziger Wurzgarten 2018

Ανάμεσα στα πολλά και καλά κρασιά που δοκίμασα το ‘23 στέκομαι σήμερα σε ένα ξεχωριστό Riesling του οινοποιείου που αγαπώ! Dr Loosen Urziger Wutzgarten 2018!

Ένα κρασί που ξεπερνά τον αρωματικό, ορυκτό του χαρακτήρα, με τη δομή, τον πλούτο , την φανταστική οξύτητα. Το απόλαυσα ένα χειμωνιάτικο μεσημέρι με λιακάδα, στο Ακτή Ντοβίλ στη Σοφούλη στη Θεσσαλονίκη, συνοδεύοντας ουρές καραβίδας με μαρμελάδα μηλόξυδου και κροκέτες μπακαλιάρου με μαγιονέζα μαύρου σκόρδου με τη συντροφιά της Μαρίας Μιχαηλίδη.


Είμαι ο Φοίβος Παπαστρατής, γεννημένος και μεγαλωμένος στη Βουλιαγμένη. Παρόλο που η καταγωγή μου είναι εκεί, τα καλοκαίρια μου τα περνούσα στο πατρογονικό κτήμα στο Ληλάντιο, στην περιοχή των Αμπελιών. Από μικρή ηλικία, είχα επαφή με τη διαδικασία της παραγωγής κρασιού, αφού πάντα φτιάχναμε κρασί στο κτήμα για προσωπική απόλαυση και για τους φίλους μας. Μεγάλωσα παρακολουθώντας τον τρύγο, πατώντας τα σταφύλια στο πατητήρι και δοκιμάζοντας τον μούστο. Η αγάπη μου για τα αμπέλια και το κρασί με οδήγησε να αφήσω πίσω τη ζωγραφική και τη φωτογραφία. Σήμερα, ζω μόνιμα στη Χαλκίδα, κοντά στο κτήμα μου και όνειρό μου είναι να δημιουργώ κρασί που θα αγαπηθεί, ιδιαίτερα από τους νέους.


ΠαραγωγόςDr Loosen
Ποικιλιακή ΣύνθεσηRiesling
ΠροέλευσηMosel, Γερμανία
Vintage2018

Λεωνίδας Χατζημιχάλης

Κτήμα Χατζημιχάλη

Stratus winery – Cabernet Franc – Select Late Harvest Red 2016

Κάθε χρόνο με την ευκαιρία που έχουμε να πάμε στην έκθεση Prowein στην Γερμανία, κλέβω λίγο χρόνο και δοκιμάζω κρασιά από οινικές περιοχές που είναι δύσκολο να βρούμε στην Ελλάδα.

Στην έκθεση του 2023 δοκίμασα αρκετά κρασιά από Γεωργία, Αρμενία, Βραζιλία, Αμερική, Καναδά και Νέα Ζηλανδία.

Δοκίμασα αρκετά εντυπωσιακά και ιδιαίτερα κρασιά αλλά αυτό που ξεχώρισα ήταν ένα ice wine από τον Καναδά και συγκεκριμένα από την περιοχή Niagara Falls. Ήταν το Select Late Harvest Red – 2016 από το Stratus winery, ένα blend με κύρια ποικιλία το Cabernet Franc .

Με εντυπωσίασε όχι μόνο η εξέλιξή του μετά από 7 χρόνια αλλά και το διαφορετικό στυλ αρωμάτων και γεύσεων, που επικρατούσαν, από αυτά που έχω συνηθίσει.


Η αγάπη του Λεωνίδα για το κρασί ξεκίνησε από μικρό παιδί, όταν ο πατέρας του, έπαιρνε εκείνον και τον αδερφό του, Παναγιώτη, κάθε Αύγουστο πριν αρχίσουν τα σχολεία και τους πήγαινε βόλτες στα αμπέλια και στο οινοποιείο. Μετά από τις σπουδές του στις ΗΠΑ, επέστρεψε στην Ελλάδα και μοιράζει τον χρόνο του ανάμεσα στο κτήμα στην Αταλάντη και τα γραφεία του οινοποιείου στην Αθήνα.


ΠαραγωγόςStratus winery
Ποικιλιακή ΣύνθεσηCabernet Franc
ΠροέλευσηΚαναδάς
Vintage2016

Άρης Τσέλεπος

Κτήμα Τσέλεπου

Boutz Cellars – Moschofilero

Το 2023, μετά από χρόνια, επέστρεψα στην Καλιφόρνια, στον τόπο που σπούδασα. Σε μια από τις οινικές εκδρομές μου και συγκεκριμένα στο Paso Robles, είχα την ευκαιρία να επισκευτώ το οινοποιείο Boutz Cellars.

Με καταγωγή από την Κρήτη, η οικογένεια Μπουτζούκα, μετά από πολλά χρόνια στη Φλόριντα, έκανε την μετάβαση στην άλλη άκρη της ηπείρου. Εδώ, σε μια έκταση 52 εκταρίων έχει φυτέψει 12 ποικιλίες, ανάμεσα τους και γνωστές σε εμάς Ελληνικές. Μοσχοφίλερο, Ασύρτικο, Βιδιανό, Ξινόμαυρο και Αγιωργίτικο.

Κατά την επίσκεψή μου, δοκίμασα από τα βαρέλια Μοσχοφίλερο, Ασύρτικο και Βιδιανό και γνώρισα τον James και τον γιό του Manoli, ιδιοκτήτες του οινοποιείου.

Το Ασύρτικο, ξέρουμε πλέον πως βρίσκει εύκολα τη θέση του σε κάθε μήκος και πλάτος της γης. Για εμένα όμως, ήταν πραγματικά εκπληκτικό να δω το Μοσχοφίλερο σε τόσο διαφορετικές συνθήκες από αυτές της Μαντινείας.

Το κρασί δεν είναι έτοιμο ακόμα για κυκλοφορία, αλλά από το barrel tasting καταλαβαίνει κανείς πως αν και πολύ διαφορετικό, διατηρεί χαρακτηριστικά της ποικιλίας. Οξύτητα, καθαρότητα, φρούτο.


Αν και μεγάλωσα μέσα στο χώρο του κρασιού, η βαθιά αγάπη μου γι’ αυτό αναπτύχθηκε σταδιακά μέσα από τη γνώση αλλά και τη μαγεία των πρώτων μου τρύγων. Έχοντας δουλέψει στο εξωτερικό και ειδικά σε οινοποιεία του Νέου Κόσμου, θεωρώ ότι έχω τα εχέγγυα για να δημιουργήσω κρασιά που συνδυάζουν την Ευρωπαϊκή παράδοση με την καινοτομία και μέσα από αυτό να αναδείξουμε τις ελληνικές ποικιλίες που τόσο το αξίζουν.


ΠαραγωγόςBoutz Cellars
Ποικιλιακή ΣύνθεσηΜοσχοφίλερο
ΠροέλευσηPaso Robles, ΗΠΑ
Vintage2022

Απόστολος Μούντριχας

Κτήμα Αβαντίς

Μούχταρο

Τη χρονιά που μας πέρασε, δοκίμασα πολλά και καλά κρασιά. Όσες δοκιμές όμως και αν έκανα, ο νους μου παρέμεινε σταθερά στοχευμένος σε μια ποικιλία. Το Μούχταρο.

Την ποικιλία την έχω δοκιμάσει πολλές φορές, αλλά ειδικά φέτος εστίασα την προσοχή μου πάνω της και κυρίως στις οινοποιήσεις των συναδέλφων του οινοποιείου Σαμαρτζή και του Κτήματος Μουσών.

Τα κρασιά είναι πολυεπίπεδα και η ποικιλία δείχνει την δυναμική της. Πιστεύω πως θα πρέπει να γίνει η αντιπροσωπευτική ποικιλία της Στερεάς Ελλάδας, κάτι αντίστοιχο δηλαδή της Λημνιώνας για την Θεσσαλία.

Το Μούχταρο το πιστεύω τόσο πολύ, που τον Μάρτιο θα φυτέψω τα 10 πρώτα στρέμματα, ελπίζοντας πως μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια θα έχω και εγώ τη δική μου παραγωγή.


Ο Απόστολος Μούντριχας γεννήθηκε στην Αθήνα και μεγάλωσε στον Μύτικα Ευβοίας. Είναι απόφοιτος του Οικονομικού Τμήματος της Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Κατά την διάρκεια των φοιτητικών σπουδών του ένα ταξίδι στην οινοπαραγωγική περιοχή του Bordeaux σε συνδυασμό με τις αμπελουργικές καταβολές του, έμελλε να αλλάξει τον επαγγελματικό του προσανατολισμό.